Ocak ayı #tiroidfarkındalıkayı olduğu için ben de bu yazımda tiroid bezinin daha sağlıklı bir şekilde çalışması için neler yapmamız gerektiğini anlattım.
Tiroid, sıklıkla bir hastalık adı olarak bilinse de aslında boğazda adem elması olarak bilinen bölgenin altında, soluk borusunun önünde yer alan bir organdır. Kelebek şeklini andıran tiroid, vücutta pek çok fonksiyonun düzenlenmesinde rol alır.
Metabolizma, kemik sağlığı, büyüme ve gelişmede önemli bir rol oynar.
1)Takviye kullanırken tiroid çeşidine göre mi karar verilmeli?
Takviye tercihinde tiroid çeşidine göre de planlama yaparız. Sizler için detaylı bir şekilde tiroidin hangi çeşidinde ne kullanılması gerektiğini bu yazımda açıkladım.
Haşimato:
Otoimmün bir hastalık olan haşimatoda bağışıklık sistemi sağlıklı hücrelere saldırarak tiroid bezinin daha az salgı yapmasına neden olur. Bu hastalıkta vücut, tiroit bezini ortadan kaldırmak amacıyla yüksek oranda anti-tiroglobulin ve anti-TPO antikoru üretir. Antikorlar tiroid bezine bağlanır ve hücreleri harap etmeye başlar. Aynı zamanda tiroid bezinde çok sayıda iltihap hücresi birikir ve tiroid hücreleri hasar görerek tiroit hormonunda azalmalara neden olur. Tiroid bezi küçülür ve yeterli oranda hormon sentezlenemediği için hormon yetersizliği meydana gelir.
Genel olarak kilo alma, kabızlık, seste değişiklik, yorgunluk, kolay üşüme, cilt kuruluğu gibi belirtilere sık rastlanır.
Selenyum: Çalışmalar, günde 200 mcg selenyum takviyesinin Hashimoto hastalarında tiroid antikorlarını azaltmaya ve ruh halini iyileştirmeye yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Miyo-inositol: İnositol vitamin B8 olarak da adlandırılı; tiroid fonksiyonunda önemli rol oynayan bir şeker türüdür. Bazı araştırmalar, 600 mg Myo-Inositol ve 83 mcg selenyum ile günlük tedavinin Hashimoto hastalarında tiroid fonksiyonunu iyileştirmeye yardımcı olabileceği gösterilmiştir. Birçok araştırma, beyindeki düşük inositol düzeyinin depresyon, anksiyete ya da panik atak rahatsızlıklarını tetiklediğini göstermiştir. Depresyon yaşayan hastalar üzerinde yapılan çalışmalar, inositolün yan etki taşımayan antidepresan olarak kullanılabileceğini göstermiştir. Ayrıca, inositolün üreme çağındaki kadınlarda yumurta kalitesi üzerine pozitif etkiler gösterdiği bilinmektedir.
Çinko: Çinko tiroid hormonu üretimi için gereklidir. Eksikliğinde hipotiroidizme neden olabilir. Tek başına veya selenyum ile birlikte kullanıldığında, günde 30 mg çinko, Hashimoto hastalığı olan kişilerde tiroid fonksiyonunun iyileştirilmesine yardımcı olabilir.
B12 Vitamini:
Haşimato problemi olan B12 vitamini eksikliği yaygındır. B12 veya B kompleksi takviyesi almak, eksikliği önlemeye ve tedavi etmeye yardımcı olur. Ayrıca optimal B12 seviyelerini korumaya yardımcı olur.
Magnezyum:
Magnezyum eksikliği, Hashimoto hastalığına yakalanma riskinizi artırabilir ve magnezyum eksikliği, yüksek tiroid antikor seviyeleri ile ilişkilidir. Magnezyum eksikliğini düzeltmek Hashimoto semptomlarını iyileştirebilir.
Demir:
Hashimoto hastalığı olan birçok kadının düşük demir seviyeleri veya demir eksikliği anemisi vardır. Anemi tiroid fonksiyonunu olumsuz etkiler. Demiri optimal seviyelere getirmek için bir demir takviyesi gerekli olabilir.
D Vitamini:
Hashimoto hastalığı olan kişilerin, genel popülasyona göre D vitamini eksikliği olma olasılığı daha yüksektir ve D vitamini eksikliğinin tiroid fonksiyonu üzerinde olumsuz bir etkisi olabilir.
Kurkumin:
Tiroidinizi oksidatif hasara karşı korumaya yardımcı olabilir. Ayrıca, diğer anti-inflamatuar bileşiklerin yanında kurcumin almak, tiroid nodüllerinin boyutunu azaltmaya yardımcı olur.
C Vitamini:
Araştırmalar, C vitamini takviyesi almanın Hashimoto hastalığı olan kişilerde tiroid antikorlarının azalmasına yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Graves Hastalığı:
Tiroid hormonu tiroksininin aşırı üretilmesine neden olan ve hipertiroidizme yol açan bir bağışıklık sistemi hastalığıdır. Graves hastalığında, vücut kendi kendine reaksiyon gösterir ve aşırı tiroid hormonu salgılanır. Buna bağlı olarak metabolizma çok hızlanır, nabız yükselir ve kilo almada sıkıntı yaşanabilir.
Selenyum:
Selenyum eksikliği Graves hastalığı riskinizi artırabilir. Bir inceleme, 100-300 mcg günlük dozlarda selenyum takviyelerinin Graves hastalığı olan kişilerde 6 ayda tiroid fonksiyonunu iyileştirdiğini, ancak bu etkinin 9 ayda kaybolduğu gösterilmiş.
D Vitamini:
Araştırmalar Graves hastalığı olan kişilerin genel popülasyona göre D vitamini eksikliğine daha yatkın olduğunu göstermektedir. Ek alarak eksikliği düzeltmek tiroid fonksiyonunu iyileştirebilir.
L-karnitin:
Hipertiroidizm, vücudumuzun enerji üretiminde kritik bir rol oynayan karnitin depolarını tükettiği gösterilmiş. L-karnitin almak, hipertiroidizmi olan kişilerde semptomları azaltmaya ve yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olabilir.
L-karnitin özellikle iskelet, kas ve kalp dokularında yağ asitlerinin beta oksidasyonunun sağlanmasından sorumludur. Çünkü uzun zincirli yağ asitleri mitokondri membranını geçebilmek için bu bileşiğe gereksinim duyarlar. Aynı zamanda antioksidan özellik gösterir.
L-karnitinin, sinirlilik, kalp çarpıntısı, uykusuzluk ve titreme gibi aşırı aktif tiroid semptomlarını azaltmaya veya önlemeye yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Oral dozu günlük 0.5-2 gram arasında değişiyor.
B12 Vitamini:
Graves teşhisi olan kişilerde B12 vitamini eksikliği görülmesi çok olasıdır.
2)Tiroid ve Kolesterol İlişkisi nedir?
Vücudumuzda kolesterol üretimi için ve ihtiyaç duymadığı kolesterolden kurtulmak için tiroid hormonuna ihtiyaç duyar. Tiroid hormon seviyeleri düşük olduğunda (hipotiroidizm), vücudunuz LDL kolesterolünü verimli bir şekilde parçalayıp verimli bir şekilde atamaz. Ve kanda LDL artışı olur.
Kolesterolü yükseltmek için tiroid hormon düzeylerinin çok düşük olması gerekmez. Subklinik hipotiroidizm olarak adlandırılan hafif düşük tiroid seviyelerine sahip kişilerde bile normal LDL kolesterolden daha yüksek olabilir. 2012’de yapılan bir araştırma, tiroid hormon seviyeleri düşük olmasa bile, tek başına yüksek TSH seviyelerinin kolesterol seviyelerini doğrudan yükseltebileceği gösterildi.
Hipertiroidizm kolesterol üzerinde ters etkiye sahiptir. Kolesterol seviyelerinin anormal derecede düşük seviyelere düşmesine neden olur.
3)Tiroid bezi nasıl çalışır?
Beyinde bulunan hipofiz bezinden gelen komutlar, hipofiz bezinin salgılandığı TSH hormonu yoluyla tiroid bezine iletilir. TSH hormonu, tiroid bezine kan yoluyla iletildikten sonra T3 ve T4 hormonları salgılanmaya başlanır. T3 ve T4 seviyeleri çok düşük olduğunda, bu hormonlardan daha fazlasını üretmek için TSH salınır. Aralarındaki dengesizlik tiroid sorunlarını gösterir.
4)Hipotiroidide ashwagandha kullanımı fayda sağlar mı?
Hipotiriodizmi olan 50 kişide yapılan 8 haftalık bir çalışmada, günde 600 mg ashwagandha kökü ekstresi almanın, plasebo almaya kıyasla tiroid düzeylerinde önemli iyileşmelere yol açtığını buldu. Ashwagandha grubundakiler, sırasıyla %41.5 ve %19.6 triiyodotironin (T3) ve tiroksin (T4) seviyelerinde önemli artış gösterdi. Ayrıca, tiroid uyarıcı hormon (TSH) seviyeleri %17,5 oranında azalma çalışmada gösterilmiştir.
Çalışmanın Referansı: Ashok Kumar Sharma, MD, Indraneel Basu, MD, and Siddarth Singh, MBBS, “Efficacy and Safety of Ashwagandha Root Extract in Subclinical Hypothyroid Patients: A Double-Blind, Randomized Placebo-Controlled Trial”, 2017.
