Krom, vücudumuzda eser miktarda bulunan insülin metabolizmasında ve yağ ve kas metabolizmasında da görev alan bir elementtir.
Yapılan birçok araştırma kromun trigliserit seviyelerini düşürme ve HDL (iyi kolesterolü) arttırma etkisi olduğu gösterilmiş.(1) Aynı şekilde tip 2 diyabetli kişilerde de insülin duyarlılığını arttırdığı gösterilmiş.
Bu nedenle tip 2 diyabetli kişiler diyetlerine daha yüksek kromlu gıdalar ekleriz ya da takviyeyle destekleme yaparız.
Sağlıklı bir insanın günlük alması gereken krom miktarı 30-50µg.
Kanda kromun çoğu plazma proteinlerine, özellikle transferrine bağlanır ve sadece %5 kadarı bağlanmaz. Krom esas olarak idrarla atılır. Bununla birlikte, bu seviyeler son krom alımlarıyla yakından ilişkili olduğundan, vücut krom depolarının iyi göstergeleri değildir. Saç geçmiş krom alımlarını yansıtabilir ve bazı çalışmalar saç, ter, serum ve ayak tırnaklarındaki krom seviyelerini ölçmüştür. Bununla birlikte, krom durumunu belirlemek için onaylanmış hiçbir yöntem ve klinik olarak krom eksikliği tanılanmış bir bulgu mevcut değildir.(2)
Diyetle alınan krom vücut tarafından düşük bir oranda emilir. Bununla birlikte C vitamini veya askorbik asit tüketmenin krom emilimini artırmaya yardımcı olduğunu gösterilmiştir.
Üzüm suyu, bira mayası, kabuklu elma, portakal suyu, tavuk göğsü krom açısından zengin besinlerdir.
İlaçlarla Etkileşim:
İnsülin:
Krom, insülin duyarlılığını artırabilir. İnsülin ile birlikte krom almak hipoglisemi riskini artırabilir.
Metformin ve diğer antidiyabet ilaçlar:
Bazı çalışmalardan elde edilen sonuçlar, krom takviyesinin kan şekeri düzeylerini düşürebileceğini göstermektedir. Bu nedenle, krom takviyeleri metformin veya diğer antidiyabet ilaçları ile ek bir etkiye sahip olabilir ve bu nedenle hipoglisemi riskini artırabilir.
Levotiroksin
Yapılan küçük bir çalışmada, krom pikolinat takviyelerinin levotiroksin (hipotiroidizmi tedavi etmek için kullanılır) ile aynı zamanda alınmasının 6 saat boyunca levotiroksin emilimini azalttığı gösterilmiş.
Sorular:
1)Diyetlerde verilen krom takviyesini rahatlıkla kullanabilir miyiz?
Yazımda da bahsettiğim gibi kullandığınız ilaçlarla etkileşime girebilir. Özellikle ilaç kullanımınız varsa muhakkak uzman bir kişiyle planlama yapılması gerekmektedir.
Ayrıca böbrek ve karaciğer hastalığı olan kişilerde de bir takım yan etkileri oluşturabileceğinden dikkatli olunması önemlidir.
2)Hangi formunu kullanmak gerekir?
Diyetle alınan kromun emilimi düşüktür yaklaşık olarak %0.4 ile %2.5 arasında değişir. Askorbik asit ve prostaglandin inhibitör yani asprin krom emilimini arttırırken, oksalat ve antasitler emilimi inhibe eder. Bütün bu faktörleri düşünerek takviye planlaması yapılır.
Krom pikolinat, krom nikotinat, krom histidinat dahil olmak üzere birçok kromun formu vardı. Çeşitli krom formlarının absorpsiyonu benzerdir. Örneğin, araştırmalar, krom pikolinattan emilen krom oranının yaklaşık %1.2 olduğunu, buna karşın krom klorürden emilen krom oranının yaklaşık %0.4 olduğunu göstermektedir. Bu değerler, gıdalardan emilen krom oranına benzer.
3)Kromun toksik etkisi var mıdır?
Krom, üç değerlikli (+3) krom olarak, birçok gıdada doğal olarak bulunan ve besin takviyesi olarak bulunan bir eser elementtir. Krom ayrıca paslanmaz çelik ve diğer üretim proseslerinin toksik bir yan ürünü olan altı değerlikli (+6) krom olarak da bulunur. Ama beslenme açısından sadece üç değerlikli (+3) krom olarak değerlendirilmelidir.
Referanslar:
(1):Suksomboon N, et al. ‘Systematic review and meta-analysis of the efficacy and safety of chromium supplementation in diabetes’, 2014
(2):National Institues of Health Office of Dietary Supplements, Chromium
