Son zamanlarda adını sıkça duyduğumuz mutluluk hormon öncüsü olarak da adlandırılan 5-HTP’ yi sizler için detaylı bir şekilde aşağıda paylaştım. Özellikle doğal yollardan serotonini arttırma hedefiniz varsa bir uzman vasıtası ve takibiyle bu takviyeyi size önerebilirim.
5-HTP ya da diğer bir adıyla 5-hidroksitriptofan “serotonin” nörotransmitterinin öncülüdür. Serotonin biz mutluluk hormonu olarak da biliriz. Eğer serotonin seviyeleri düşükse depresyon, anksiyete, iştah problemleri gibi durumlar görülebilir.
Vücutta serotonini artırmak için diyetle triptofan içeriği yüksek besinler ya da direkt triptofan takviyesi verilir. FAKAT; triptofan 5-HTP’ ye dönüşürken kullanılan enzim ‘limiting step’ olarak geçer. 5-HTP sonrası olan basamakta yani serotonin oluşumunda problem olabilir. Onu da şöyle anlatayım. Eğer kişide malabsorbsiyon sendromu ya da sızdıran bağırsak sendromu varsa veya demir eksikliği bu triptofanın 5-HTP’ye dönüşümü olmaz. Ben de o yüzden danışanlarımda serotonini arttırmak için daha çok 5-HTP takviyesini öneririm.
Şimdi 5-HTP yazımla ilgili en önemli kısma geldik. Bu takviyeyi kullanırken ben muhakkak dopamin seviyelerini de dengede tutacak bir takviye de öneririm. Çok fazla 5-HTP almak dopamin depolarını boşalatır. 5-HTP kullanırken dopamin seviyesini düşünerek planlama yapılmalıdır. Ben danışanlarımda L-tyrosine kombinasyonu yaparak 5-HTP’yi öneriyorum. Doz planlamasını da genellikle 10:1 şeklinde sabahları 10 ünite L-tyrosine ve 1 ünite akşamları 5-HTP şeklinde yapıyorum.
5-HTP’nin yan etkisi var mıdır?
Mide bulantısı, libido düşüklüğü, kabus görme ve iştah kaybı gibi durumlar görülebilir. Bu gibi durumlarda yeni bir doz planlaması ya da takviyeyi bırakma önerilebilir. 5-HTP’yi kullanırken uzman bir kişi tarafından planlama yapılması önemlidir.
Antidepresan kullanan kişilere önerilmez serotonin sendromu yaratabilir. Hamile ve emziren kişilere önerilmez.
Doz miktarları nasıl planlanır?
5-HTP takviyesi birçok alanda kullanılıyor.
Uyku için; 100-300mg
Kilo kaybı için; 250-300mg
Depresyon, aksiyete için; 50-100mg
Fibromiyalji için; 100mg, 3-4 kez gün içinde
Migren için; 100-200mg, 2-3 kez gün içinde
Bu aralıklar kişide ve tedavinin şekline göre değişiklik gösterir. Takviyeyi kullanmadan önce muhakkak uzman bir kişi tarafından planlama yapılmalıdır.
5-HTP hangi ilaçları kullanırken almamalıyız?
SSRI’lar ve MAO inhibitörleri gibi antidepresanlar gibi serotonin seviyelerini artıran başka ilaçlar alıyorsanız 5-HTP almayın. Parkinson hastalığı için bir ilaç olan karbidopa kullanırken dikkatli olun.
5-HTP, nöbetlerle bağlantılı olduğu için Down sendromlu kişiler için önerilmez. Ayrıca, cerrahi prosedürler sırasında yaygın olarak kullanılan bazı ilaçlarla etkileşime girebileceğinden, 5-HTP’yi ameliyattan iki haftadan kısa bir süre önce almayın.
5-HTP, diğer ilaçlarla da etkileşime girebilir. Herhangi bir takviyede olduğu gibi, yeni bir şeye başlamadan önce bir uzmana danışın.
5-HTP kan-beyin bariyerini geçtiği için çok etkili bir takviyedir. Seratonin ve dopamini bir tahteravelli ucunda iki ağırlık olarak düşünebiliriz. Eğer çok fazla seratonin alırsak dopamin seviyeleri düşer, dopamini çok fazla alırsak seratonin seviyeleri düşer.
Takviye olarak sevdiğim ve kullandığım bir ürün. Kan-beyin bariyerini geçmesi nedeniyle kullanımda dikkatli olmakta fayda var. Umarım bu yazım faydalı olmuştur.
